مولکول اکسیتوسین یا آن گونه که می‌گویند، هورمون عشق که توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شود با احساس عشق در ارتباط است. اگرچه ممکن است در نگاه اول این طور به نظر برسد که حالا که عشق هم حاصل فعل و انفعالات شیمیایی است، دیگر سنگ روی سنگ بند نمی شود! اما می توانید با عینک خوش بینی نگاه کنید و به این فکر کنید که با این اوصاف می شود برای عشق و دوام عشق به فکر دارو یا هر نوع روش دیگری بود و بحران خانواده را حل کرد!
البته محققان می گویند اکسیتوسین، هورمونی به غایت تاثیر گذار حتی در پیشرفت یک جامعه است. هرچند این هورمون بر روی رفتارهایی همانند اعتماد، همدلی و سخاوت تاثیر گذار است، ولی بر رفتارهایی درست در مقابل آن، مانند حسادت و تکبر نیز تاثیر دارد و به نوعی می‌توان عملکرد این مولکول را با چاقویی دولبه قیاس کرد.
در عین حال این طور نیست که انسان بتواند هر طور دلش خواست، رفتار کند و بعد رفتار بد خود را با عملکرد اکسیتوسین توجیه کند، چرا که این نوع رفتار بستگی به مثبت یا منفی بودن رفتار خود فرد دارد. به این معنی که تحقیقات نشان داده است این هورمون تاثیر مثبت بر روی احساسات مثبت و تاثیری منفی بر روی احساسات منفی دارد. یعنی وقتی احساسات فرد منفی باشد، اکسیتوسین آن را تشدید می کند و وقتی هم احساس ما مثبت باشد، این مولکول سبب تقویت این حس در انسان می‌شود. به طور شیمیایی شاید بتوان اثبات کرد که در صورت احساسات منفی، این هورمون انسان را به سمت افکار منفی‌تر سوق خواهند داد.
شاید بتوان به نوعی تداوم نسل بشر را نیز به این هورمون اعجاز انگیز مرتبط ساخت. زیرا در هنگام رابطه زناشویی بین زوجین نیز این هورمون آزاد می‌شود، و به این ترتیب به تدریج یک پیوند عاطفی را بین زن و شوهر ایجاد می‌کند. هرچه رابطه جنسی قویتر می‌شود این پیوند هم قویتر می‌شود، به این ترتیب می‌توان درک کرد که چرا مادر بزرگ‌های ما می‌گفتند که مهر بین زن و شوهر بعد از ازدواج خود به خود پدیدار می‌شود و چندان اهمیتی به عشق پیش از ازدواج نمی‌دادند. از طرف دیگر بارها و بارها در مورد مهر مادری هم شنیده‌ایم. به رغم آن چه که پیش از این تصور می‌شد، این مهر نیز حداقل در بدو تولد نوزاد ریشه در قلب مادر ندارد. بلکه باز هم این هورمون است که نقش ایفا می‌کند و در بدن مادر در موقع زایمان به مقدار بسیار زیاد تولید می شود و منجر به ایجاد مهر مادری می شود، مهری که توسط این هورمون در وجود مادر کاشته می‌شود، هرگز به این راحتی‌ها از دل او بیرون نمی‌رود. حتی در یک تحقیق نشان داده شده است مادرانی که تازه زایمان کرده‌اند، در موارد ترسناک، شجاعت مقابله با خطرات را نیز پیدا کرده‌اند.
شاید با این رویکرد دو گانه اکسی توسین دانشمندان بتوانند از این هورمون به جای داروهای ضد افسردگی هم استفاده کنند.
اکسیر عشق چیست؟
در ذهنتان هنوز این سوال چرخ می خورد که چرا از داروهایی استفاده نکنیم که شامل اکسیتوسین باشند تا بتوان مقدار آن را در بدن انسان افزایش داد و احساسات را تقویت کرد؟ در جواب باید گفت که این مسئله قبل از این، به ذهن داروسازان و پزشکان رسیده بوده و هم اکنون داروهای حاوی این هورمون وجود دارند، که البته بر خلاف کاربردهایی که در اینجا برای این هورمون نوشته شده است، امروزه کاربرد آن بیشتر محدود به مادران تازه زایمان کرده است و برای مواردی مانند سقط، زایمان و خونریزی‌های رحمی تجویز می‌شود. ولی از سوی دیگر عوارض جانبی ناخواسته زیادی در دستگاه عصبی و گردش خون برجا می‌گذارد.
با توجه به این که هیچ وقت هیچ دکتری حاضر نمی‌شود قرصی برای عاشق شدن به شما تجویز کند، بهتر است این طور گفته شود که همیشه راه‌های طبیعی بهتر هستند و عوارض ناخواسته کمتری را شامل می‌شوند. مخصوصا اگر این روش‌های طبیعی کارهایی باشند که همه از انجام آنها خوششان می‌آید: در آغوش گرفتن افراد، نگه داشتن بچه، ماساژ، مدیتیشن، یوگا، دست دادن و غیره. با دقت به این فاکتورهای افزاینده اکسیتوسین می‌توان گفت که با محبت کردن به دیگران و فرزاندان خود، انسان می‌تواند سطح کیفیت زندگی خود و تعاملات اجتماعی خود را به بالاترین سطح ممکن برساند. البته شاید کارهایی درست در نقطه مقابل اینها نیز بتوانند منجر به افزایش اکسی توسین در بدن انسان شوند.
یکی از بهترین لطف‌هایی که پدر و مادرها می‌توانند در حق فرزند خود انجام دهند این است که با در آغوش گرفتن نوزادان خود و ابراز عشق به آنها، سطح این هورمون را در بدن خود و فرزندان خود در جهت مثبت و رو به تکامل افزایش دهند و در آینده شاهد رشد فرزاندانی با بیشترین سطح اکسیتوسین مثبت در بدن انها و در نتیجه مهربان و نیکخو باشند.
با این تفاسیر شاید بتوان گفت که با افزایش سطح اکسیتوسین افراد جامعه، البته از نوع مثبتش، می‌توان شاهد جامعه‌ای هنجارتر و سالم‌تر از لحاظ اخلاقی و شاید حتی اقتصادی بود.
در نهایت می‌توان با استناد به علم شیمی و زیست شناسی اعلام کرد که این ضرب المثل ها که «محبت محبت می‌آورد» و یا «از محبت خارها گل می‌شود»، شاید تنها حرف نیستند و از لحاظ شیمیایی نیز اثبات شده اند.